WIDEOESEJ „KOLORY ZIEMI”
Tak o swoim dwuczęściowym wideoeseju zrealizowanym specjalnie na 14. edycję „Sputnika nad Polską” pisze autor Sebastian Smoliński:
"Kolory ziemi" stanowią spojrzenie na kino z lotu ptaka - także w sensie dosłownym. Zafascynował mnie sposób, w jaki rosyjscy twórcy opowiadają o przestrzeni i rosyjskich krajobrazach oraz gdzie umieszczają w nich człowieka lub zbiorowości. Pierwsza część wideoeseju skupia się na perspektywie historycznej: podróżujemy od kina niemego do czasów odwilży. Szukam w klasycznych filmach obrazów mas i jednostek, staram się dostrzec relacje między nimi oraz to, jak w zależności od dekady zmienia się nacisk twórców - najpierw eksponujących kolektyw, potem stawiających na niemal intymne opowieści. Wychowałem się na "Lecą żurawie" Michaiła Kałatozowa - był to mój pierwszy kontakt z tym, co nazwałem "sowieckim liryzmem", czyli bardzo ekspresyjnym, podniosłym, poruszającym stylem opowiadania, który wydaje się mocno niedzisiejszy. I może właśnie dlatego tak trudno mu się oprzeć. Podczas researchu zainteresował mnie też temat radzieckich superprodukcji, na czele z niedawno odrestaurowaną "Wojną i pokojem" Siergieja Bondarczuka. Rozmach tamtych filmów robi szczególne wrażenie dzisiaj, kiedy kino epickie tworzone jest często w komputerze.
Punktem wyjścia drugiej części wideoeseju była dla mnie kwestia krajobrazu oraz esej Andrzeja Stasiuka "Rosja: pożeracz przestrzeni". Zapraszam widza do wspólnej refleksji nad tym, jak filmowcy pokazują monumentalną przestrzeń, w której człowiek jest tylko punkcikiem. Od "Syberiady" Andrieja Konczałowskiego - jednej z najważniejszych opowieści splatających historię człowieka z historią przyrody - po zapomnianą "Zaczarowaną Desnę" Julii Sołncewej oraz dokumenty nakręcone w technologii sowieckiej Kinopanoramy: przyglądamy się wysiłkom filmowców, którzy kierowali kamerę na rozległe krajobrazy i próbowali uchwycić je w całej rozciągłości. Równie ważnym "pejzażem" wydaje mi się miasto w odwilżowym i współczesnym kinie rosyjskim (widziane też oczyma obcokrajowców, np. Chantal Akerman). Na przykładzie reprezentacji Moskwy starałem się wychwycić wizualne tropy (ruchy kamery, relację między bohaterami a otoczeniem), które powracają na przestrzeni dekad i możemy je zaobserwować także w najnowszych filmach. Kobieca perspektywa i kino reżyserek uzupełniają narrację wideoeseju o intymny wymiar, a poszukiwania unikalnej "materialności" rosyjskiego kina prowadzą nas do twórczości współczesnego mistrza - Andrieja Zwiagincewa. Ostatnie słowo należy jednak do rosyjskiej ziemi.
Część 1: Człowiek i historia
Część 2: Człowiek i krajobraz
Zapraszamy do obejrzenia!
powrót
